Zmarł Bolesław Marschall

Przy drodze między Reszlem, a Mrągowem, na wysokości Kiersztanowa spotykamy oryginalną rzeźbę z drutu – rycerza na koniu walczącego ze smokiem.

To znak, że w pobliżu mieszka Bolesław Marschall, rzeźbiarz, który twarze wykuwa w kamieniu.

Artysta urodził się 20 czerwca 1938 roku w Toruniu. Studiował na Wydziale Rzeźby Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku u prof. Stanisława Horno-Popławskiego oraz projektowanie architektoniczno-rzeźbiarskie w pracowni prof. Adama Smolany. Po studiach mieszkał w Olsztynie (w latach 1963-1972).

Później przeniósł się do Reszla, gdzie administrował miejscowym zamkiem. Za czasów Marschalla zamek stał się mekką wielu artystów. W galerii zamkowej swoje prace wystawiali m.in.: Stasys Eidregevicius, Franciszek Starowieyski, Adam Myjak, Kiejstut Bereźnicki, Andrzej Fogta, Teresa Pągowska, Bożena Biskupska, Lech Okołow, Maria Anto.

Takie rzeźby, jakie czasy – można powiedzieć o twórczości Marschalla. Rzeźbiarz tworzył na zamówienie władz i różnych środowisk. Do jego największych dzieł należy 120 tonowy monument poświęcony pamięci Bohaterów Walk o Wyzwolenie Warmii i Mazur. Pomnik odsłonięto w Olsztynie 27 sierpnia 1972 roku, w 50 rocznicę powstania Związku Polaków w Niemczech. Przed wojną stał w tym miejscu niemiecki monument uświetniający zwycięski plebiscyt w Prusach Wschodnich.

Bolesław Marschall jest także autorem wielu pomników osób związanych z Warmią i Mazurami, m.in. Bogumiła Linki, Mariana Gotowca. Jego prace można spotkać również na cmentarzach wojennych w Braniewie, Zawadach pod Ostródą, Olsztynie. Marschall wykuł w kamieniu popiersie m.in. gen. Nikołaja Oślikowskiego, gen. Karola Świerczewskiego.

Popiersie gen. Oślikowskiego, dowódcy 3. Korpusu Kawalerii Gwardii Armii Czerwonej, rzekomego wyzwoliciela Olsztyna, odsłonięto 23 stycznia 1977r. przed olsztyńskim dworcem. Pomnik po roku usunięto. Rzeźbiarz żartuje, że z powodu podbitego oka. Kamień z którego wykuto popiersie, miał drobny feler. Po każdym deszczu fragment w okolicy oka generała zmieniał kolor na sinoszary, co nawet widać na zdjęciu. Teraz popiersie generała stoi w przydomowym ogrodzie rzeźbiarza.

Inna anegdota związana z rzeźbą pochodzi z czasów, gdy Marschall zarządzał reszelskim zamkiem. Amerykańska ambasada urządziła na zamku przyjęcie. Rzeźbę radzieckiego generała twórca przechowywał w tym czasie na zamku. Marschall wmówił gościom, że to popiersie zmarłego niedawno Richarda Nixona. Dla uczczenia pamięci prezydenta, Amerykanie zapalili świece pod popiersiem…

Rzeźba innego komunistycznego generała, Karola Świerczewskiego, wykuta przez Marschalla długo leżała porzucona pod kościołem ewangelickim w Barczewie. Została tam przeniesiona z Olsztyna po 1990r.

Rzeźbiarz zamierzał przenieść popiersie do swojego ogrodu, ale zrezygnował z pomysłu ze względu na wysokie koszty transportu kilkutonowego monumentu.

W swoim dorobku artystycznym Marschall ma rzeźby znanych Polaków. Upamiętnił np. Mikołaja Kopernika, Ignacego Paderewskiego, Janusza Korczaka. Rzeźby Kopernika trafiły m.in do Iławy, Lidzbarka Warmińskiego, Mrągowa. Jedna z niedokończonych rzeźb Kopernika popłynęła do USA. Rzeźbiarz miał pojechać do Ameryki i dokończyć dzieło, ale nigdy do tego nie doszło, a los kilkutonowego popiersia astronoma nie jest znany.

W 2011r. artysta rozpoczął pracę nad popiersiem Ignacego Paderewskiego. Rzeźbę można obecnie oglądać przed wejściem do reszelskiego zamku.

Jedna z ciekawszych rzeźb Marschalla powstała potajemnie w pracowni i obecnie stoi w gospodarstwie sąsiadującym z siedzibą artysty. Nigdy nie była prezentowana szerszej publiczności, a raczej skrywana była przed władzami. To oryginalna rzeźba marszałka Józefa Piłsudskiego.

W 100-lecie odzyskania Niepodległości warto byłoby inaczej wykorzystać dzieło, prezentując je na placu lub skwerze np. w Olsztynie.

Matka artysty pochodziła z Drohobycza. Po matce artysta odziedziczył metalowe łóżko, na którym siadał m.in. Bruno Schulz, prozaik, malarz, rysownik, krytyk literacki zabity przez gestapowca w Drohobyczu.

Posłuchaj piosenki Jacka Kleyffa o tym jak zginął Bruno Schulz

W przeszłości Bolesław Marschall kolekcjonował krawaty. W kilku kartonach zgromadził ich ponad tysiąc. Większości z nich nigdy nie założył.